Leczenie jaskry laserem – przebieg, korzyści i możliwe efekty terapii

Laser stosowany w terapii jaskry ma na celu obniżenie ciśnienia wewnątrz gałki ocznej i ochronę włókien nerwu wzrokowego. Procedury realizuje się ambulatoryjnie, bez otwierania gałki ocznej. Najczęściej wykorzystuje się dwie metody: selekytywną laserową trabekuloplastykę (SLT) w jaskrze otwartego kąta oraz irydotomię laserową w jaskrze zamkniętego kąta. Poniżej opisano przebieg, możliwe korzyści i potencjalne efekty (w tym działania niepożądane) związane z laseroterapią.

Przeczytaj również: Procedura powiększania ust kwasem hialuronowym krok po kroku

Na czym polega laserowe leczenie jaskry?

Laseroterapia w jaskrze oddziałuje na struktury odpowiedzialne za odpływ cieczy wodnistej z oka. W SLT impulsy o niskiej energii kieruje się na beleczkowanie kąta przesączania, co może poprawiać przepływ cieczy i wpływać na poziom ciśnienia śródgałkowego. W irydotomii laserowej tworzy się niewielki otwór w tęczówce, aby ułatwić wyrównanie ciśnień między komorą tylną a przednią, co ma znaczenie przy wąskim lub zamkniętym kącie.

Przeczytaj również: Jakie są niefarmakologiczne metody leczenia zaburzeń odżywiania?

W praktyce stosuje się różne typy laserów, m.in. argonowe oraz Nd:YAG, dobierane do wskazań i budowy oka. Dobór techniki uwzględnia typ jaskry, ocenę kąta przesączania, dotychczasowe leczenie i wynik badania dna oka.

Przeczytaj również: Jakie nowoczesne metody terapii dzieci z niepełnosprawnością przynoszą największe korzyści?

Przebieg zabiegu krok po kroku

1) Przygotowanie obejmuje pomiar ciśnienia śródgałkowego, ocenę kąta przesączania (gonioskopia) i badanie w lampie szczelinowej. Przed zabiegiem podaje się krople znieczulające powierzchnię oka. Na rogówkę zakłada się specjalną soczewkę kontaktową, która stabilizuje oko i ukierunkowuje wiązkę.

2) W czasie zabiegu lekarz aplikuje serię impulsów świetlnych w wybrane struktury oka. Sam moment błysku pacjent może odczuwać jako krótkie, intensywne światło lub delikatny ucisk wynikający z kontaktu soczewki z okiem. Typowe procedury trwają krótko i nie wymagają znieczulenia ogólnego.

3) Bezpośrednio po zabiegu kontroluje się ciśnienie śródgałkowe. Pacjent otrzymuje zalecenia dotyczące kropli, higieny oka oraz terminu wizyty kontrolnej. Możliwe jest przejściowe zamglenie widzenia tuż po procedurze, które zwykle ustępuje w krótkim czasie.

Korzyści i miejsce laseroterapii w schemacie leczenia

Głównym celem laseroterapii jest obniżenie ciśnienia śródgałkowego, jednego z kluczowych czynników ryzyka progresji jaskry. Odpowiednio dobrany zabieg może ograniczyć konieczność stosowania kropli hypotensyjnych lub ułatwić kontrolę ciśnienia, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanego efektu.

Minimalna inwazyjność polega na braku nacięć i braku otwierania gałki ocznej. Laserowe metody stosuje się zarówno w jaskrze otwartego kąta (SLT), jak i w jaskrze wąskiego lub zamkniętego kąta (irydotomia). U części pacjentów możliwe bywa powtórzenie SLT, jeśli ciśnienie ponownie się podniesie.

Możliwe efekty terapii i działania niepożądane

Po laseroterapii można oczekiwać zmiany parametrów odpływu cieczy wodnistej, co może wpływać na poziom ciśnienia w oku. Efekty bywają zróżnicowane – u niektórych osób poprawa jest utrzymana, u innych konieczne są kolejne zabiegi lub kontynuacja kropli. Regularne kontrole są kluczowe do oceny stabilności ciśnienia i funkcji nerwu wzrokowego.

Potencjalne, zwykle przemijające działania niepożądane to: krótkotrwałe podwyższenie ciśnienia śródgałkowego zaraz po zabiegu, podrażnienie oka, przejściowe zamglenie widzenia, lekka nadwrażliwość na światło. Rzadziej obserwuje się zrosty w obrębie kąta, niewielkie krwawienie z tęczówki przy irydotomii lub nawrót dolegliwości po okresie poprawy.

Dla kogo rozważa się SLT, a dla kogo irydotomię?

SLT rozważa się u osób z jaskrą otwartego kąta lub nadciśnieniem ocznym, zwłaszcza gdy istotne jest ograniczenie obciążenia farmakologicznego lub gdy odpowiedź na krople jest niewystarczająca. Irydotomia laserowa znajduje zastosowanie przy wąskim lub zamkniętym kącie przesączania i w sytuacjach ryzyka bloku źrenicznego. Ostateczną decyzję poprzedza pełna diagnostyka z oceną nerwu wzrokowego i pola widzenia.

Wczesne rozpoznanie jaskry pozwala szybciej wdrażać działania terapeutyczne i ograniczać ryzyko uszkodzenia włókien nerwowych. Niezależnie od wybranej metody, kluczowe pozostaje monitorowanie ciśnienia, struktury tarczy nerwu wzrokowego oraz funkcji pola widzenia.

Praktyczne wskazówki przed i po zabiegu

• Ustal z lekarzem schemat kropli przed- i pozabiegowych oraz ewentualne modyfikacje leków ogólnych.
• Zapewnij sobie transport po zabiegu – zamglenie widzenia może utrudniać prowadzenie pojazdów bezpośrednio po procedurze.
• Unikaj pocierania oka w pierwszych godzinach i stosuj przepisane krople zgodnie z zaleceniami.
• Zgłoś pilnie nagłe pogorszenie widzenia, silny ból oka, zaczerwienienie nieustępujące lub objawy ogólne.

Najczęstsze pytania pacjentów

Czy zabieg boli? Używa się kropli znieczulających powierzchnię oka; pacjenci zwykle opisują jedynie chwilowe olśnienie lub dyskomfort wynikający z soczewki kontaktowej.

Jak szybko widać efekt? Zmiana ciśnienia może być oceniana podczas wizyt kontrolnych. Ustalenie dalszego postępowania opiera się na wynikach pomiarów i badaniu okulistycznym.

Czy można powtórzyć SLT? W wybranych sytuacjach rozważa się ponowienie zabiegu, gdy ciśnienie ponownie wzrośnie lub gdy odpowiedź na wcześniejszą procedurę była ograniczona.

Czy laser zastępuje krople? W części planów leczenia możliwe jest ograniczenie liczby preparatów, w innych nadal potrzebne są krople lub kolejne interwencje.

Kiedy zgłosić się na konsultację i gdzie szukać informacji?

Objawy jaskry często rozwijają się skrycie, dlatego regularne badania okulistyczne są istotne, zwłaszcza u osób z czynnikami ryzyka (wiek, dodatni wywiad rodzinny, współistniejące choroby). W razie zaleceń dotyczących interwencji laserowej warto zapoznać się z rzetelnymi źródłami informacji, takimi jak opisy procedur i wytyczne towarzystw naukowych. Przykładowe opracowania na temat metody znajdziesz pod hasłem Leczenie laserowe jaskry.

Podsumowanie kluczowych informacji

• SLT i irydotomia laserowa to metody mające na celu modyfikację odpływu cieczy wodnistej i kontrolę ciśnienia śródgałkowego.
• Procedury wykonuje się ambulatoryjnie, z miejscowym znieczuleniem powierzchni oka i bez otwierania gałki ocznej.
• Efekty są indywidualne; konieczne są wizyty kontrolne i ewentualna kontynuacja leczenia kroplami.
• Wczesna diagnostyka i regularne monitorowanie pomagają ograniczać ryzyko postępu zmian w nerwie wzrokowym.